KARA SÖZLER | ABAY KUNANBAY
Abay’ın yazmış olduğu nesirleri içermektedir ve 45 metinden oluşmaktadır. Bu metinler halkı bilinçlendirmek, manevi değerlerini korumak ve ona sahip çıkmak için yazılmış nasihatleridir. Kazak halkının yaşayış tarzı, toplumsal farkındalık, eğitim ve din konularında bilhassa durulmuştur. Toplumdaki yanlış uygulamalar eleştirilmiş, onların yerine sahip olunması gereken güzel huy ve davranışlar önerilmiştir. Her bir durumun, akıl süzgecinden geçirilmesi gerektiğine vurgu yapan Abay, Kara Sözlerinde kâmil insan olma yolunun hem dinî hem de insanî bilgilerle açılabileceğini örneklerle izah etmiştir. Zenginliğin de bilginin de toplumda saygı görmenin de kaynağının ilim, çalışma ve gayretle olacağını öğütlerken tembelliğin insandaki en tehlikeli hastalık olduğunu tespit etmiştir.
Kara Sözler, tarih boyunca hükümdarlara ve devlet adamlarına nasihatler içeren siyasetnamelerin kendi çağındaki devamı niteliğindedir. Ne yazık ki Abay’ın yaşadığı dönem Çarlık Rusya’sının egemenliği ile sarıldığından, bağımsız bir devlet ve hakan olmadığından hitabı herkesedir.65 Bu yönüyle Yusuf Has Hacib’in “Kutadgu Bilig”’i, Ahmet Yesevi’nin “Hikmetleri”, Nizamülmülk’ün “Siyâsetnâme”’si, Yunus Emre’nin “Risâletü’n Nushiyye”’si gibi 19.yy’daki nasihatname ve siyasetnamenin örneği de Abay’ın Kara Sözleridir.
Dipnotlar:
65 Kibar, Z.; “Abay’ı Doğru Anlamak”, Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması, Eskişehir 26-28 Mayıs 2014, s. 545
Kaynak:
Ayan, Ekrem Bir Devrin Aynası Abay Kunanbay ve Kara Sözler/ yazar: Ekrem Ayan. – Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, 2017 190 s. ; 16x24 cm. – (Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi inceleme-araştırma dizisi; yayın no: 48)
0 yorum:
Yorum Gönder